1934 was een slecht jaar voor feesten in Sittard. Carnaval was regenachtig en koud, en van portiek naar portiek rennend met een paraplu. Er was geen haas met Pasen, alleen kip. Op 14 september verregende de processie ter ere van de Heilige Rosa, en op de grote Jaarmarkt lagen de prijzen te hoog. Maar het Krombroodjesrapen dreigde het ergst mis te lopen. Het Krombroodjesrapen is een mooie traditie in Sittard. Zij vindt jaarlijks plaats drie weken voor Pasen; een feest in de vastentijd. Geen enkele uitgezonderd, alle plaatselijke bakkers werpen vanaf een heuvel zoete maanvormige broodjes. Kinderen van alle leeftijden vangen ze op. Niet vijf of tien broodjes, maar honderden, en nogmaals honderden.

Dit feest zou doorgaan, altijd. Zelfs tijdens de wereldoorlog waren er broodjes gegooid. Maar de bakkers wisten in de winter al dat er in 1934 helemaal geen Krombroodjesrapen zou zijn. De oogst was in het afgelopen jaar slecht geweest en elke korrel graan was nodig voor het dagelijks brood. Vol ongeloof, met een halsstarrige hoop, zwegen de bakkers lange tijd. Bijna niemand besefte wat zij al wisten. Een week tevoren verscheen nog in de plaatselijke kranten het bericht:

Ook dit jaar weer Krombroodjesrapen. Op 9 april om 12.30 zullen de bakkers in processie vanaf de markt naar de Kollenberg trekken. Om ongeveer 13.00 begint het feest. Wij verwachten dat alle kinderen er weer bij zullen zijn en even goed hun best zullen doen als in de afgelopen jaren, en natuurlijk...

VEEL PLEZIER ALLEMAAL

Op dat moment moesten de bakkers de realiteit onder ogen zien. Er was een lange vergadering die duurde tot de bakkers weer aan hun werk moesten. Voor de laatste maal werden alle mogelijkheden besproken. Minder Krombroodjes kon niet. Voor elk kind moest er minimaal één broodje zijn. Als er genoeg graan geïmporteerd zou worden gingen bakkers failliet. Neen, er was geen oplossing. Ze moesten het nieuws naar buiten brengen. En in de kranten verscheen de volgende dag de droevige waarheid. Het was een moeilijke dag voor de bakkers. ’s Nachts konden ze bijna niet slapen. Diegene die getrouwd waren, hielden hun partners wakker met zorgelijke praat. Bijna heel Sittard sliep slecht. Bijna, want niet alle inwoners hadden slaapproblemen. De dag erop verscheen er van een onbekende afzender een ingezonden mededeling in de krant.

Ingezonden mededeling

Er is dit jaar geen Krombroodjes- rapen. Maar op 9 april is er feest. Op de gebruikelijke tijd wordt op het marktplein verzameld, en dan naar de Kollenberg getrokken. Wij verwachten dat de opkomst groter dan ooit zal zijn. Daar wacht een verrassing op de kinderen.

Een onbekende afzender

’s Morgens na ongeloof, na het idee dat er een wrange grap was uitgehaald, was er hoop. Die hoop hield het tot de dag van het Krombroodjesrapen.Even na 12 uur zag men de eerste volwassenen met kinderen op het marktplein verschijnen. En een half uur later was het plein vol met gezinnen. Ze stonden alsof ze niet echt bij elkaar hoorden, alsof ze toevallig op het plein waren. Iemand zette de stoet in gang, of misschien was het niet iemand maar was het iedereen samen. Om kwart voor één begon iedereen richting Kollenberg te trekken. Er was muziek bij, twee fanfares met kopermuziek. En de individuen vormden langzaam een groep. Toen men bij de steile helling van de heuvel aankwam was de stemming goed. Wat er verder ook zou gebeuren, er was feest in Sittard. Er waren mensen die gedacht hadden dat het normale Krombroodjesrapen zou doorgaan, maar boven aan de helling stonden geen bakkers, maar schoenmakers. "Laat komen, die kinderen" riepen ze. Zonder zich te bedenken renden de eerste kinderen de berg op. Het eerste kind dat boven aankwam kreeg het eerste paar mooie schoenen een schoenmaker, het tweede kind kreeg het tweede paar. En die dag kreeg het vijfhonderdste kind het vijfhonderdste paar, en het duizendste kind het duizendste paar. Het Krombroodjesrapen werd voor één maal een schoenenfeest. De vrolijkheid was nog nooit zo groot geweest in de stad.

Eén schoenmaker was voor de winter al op de hoogte geweest, en hij had de andere schoenmakers ingelicht. Zij allen hadden de hele winter doorgewerkt om kinderen in Sittard een paar schoenen en een dag te geven om nooit te vergeten.